Τρίτη 16 Νοεμβρίου 2010

Περι spreads λογος

Το τελευταίο διάστημα με παίρνουν φίλοι και γνωστοί τηλέφωνο και με ρωτάνε πόσο είναι το spread! Κάθομαι στην δουλειά μου ανοίγω το Bloomberg μου και εντελώς μηχανικά απαντάω. Τους λέω με απόλυτη φυσικότητα οτι το 5ετες CDS είναι στα 800 bps και μου λένε- εντελώς φυσικά- ευχαριστώ πολύ, θα σε πάρω αργότερα και έτσι τερματίζεται η συνομιλία μας!
Ο παραπάνω διάλογος δεν είναι κάτι που φαντάστηκα, είναι κάτι που συμβαίνει τουλάχιστον 5 φορές καθημερινά, και αυτό συμβαίνει από ανθρώπους που θεωρητικά δεν θα έπρεπε να έχουν καμία απολύτως σχέση με το αντικείμενο!
Προσπαθώντας να αποκωδικοποιήσω αυτό το γεγονός, γέμισα με χαρά γιατί κατάλαβα ότι από αυτή την ιστορία που έχουμε μπλέξει θα βγούμε ίσως αποδεκατισμένοι αλλά σίγουρα σοφότεροι.
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν με πολύ απλά λόγια να φτάσουμε στο spread στο τι μπορεί αυτό να σημαίνει και πώς είναι δυνατόν αυτό να "εξορθολογιστεί" δηλαδή να έρθει- γιατί όχι- στα πρό κρίσης επίπεδα.
Τι είναι όμως το spread ; Το spread μπορεί να είναι πολλά πράγματα. Για την δική μας ανάλυση θα θεωρήσουμε ότι είναι η διαφορά στην απόδοση του Ελληνικού δεκαετούς ομολόγου από το αντίστοιχο δεκαετές Γερμανικό. Έτσι αν θεωρήσουμε λόγου χάρη ότι η απόδοση του Ελληνικού δεκαετούς ομολόγου είναι 10% και τού αντίστοιχου Γερμανικού είναι 2% η διαφορά τους είναι 8% δηλαδή 800 μονάδες βάσης η όπως θα το δείτε αλλού γραμμένο 800 bps.
Πριν συνεχίσουμε να πούμε δύο λόγια για τα ομόλογα. Το ομόλογο όσο ψηλότερη τιμή έχει με σε σχέση μέ ένα άλλο τόσο χαμηλότερη απόδοση έχει. Δηλαδή ένα ομόλογο με κουπόνι-δηλαδή ετήσιο ονομαστικό επιτόκιο- 2% πού έχει απόδοση 2% θα πρέπει να έχει τιμή 100. Δηλαδή καταβάλεις σήμερα 100 ευρώ για να το αποκτήσεις και απολαμβάνεις 2% τον χρόνο στά 100 ευρώ και μετά το τέλος των 10 ετών πληρώνεσαι από τον εκδότη του 100 ευρώ. Ένα ομόλογο πάλι με κουπόνι 2% αλλά προσδοκώμενη απόδοση 10% έχει τιμή γύρω στο 30. Δηλαδή και πάλι και κατά αναλογία πληρώνεις σήμερα 30 ευρώ, θεωρητικά απολαμβάνεις 2% ονομαστικό επιτόκιο σε ονομαστική αξία 100 -παρότι έχεις πληρώσει μόνο 30- και μετά από 10 χρόνια, πάλι θεωρητικά- θα λάβεις 100.
Κάποιος διαβάζοντας την παραπάνω παράγραφο θα πεί πολύ εύκολα ότι θα αγοράσω το ομόλογο πού σήμερα πληρώνεις μόνο 30 για να αποκτήσεις και έτσι θα έχω μια πραγματικά πολύ μεγάλη απόδοση, κατά πολύ μεγαλύτερη από τον πληθωρισμό. Τα πράγματα όμως δεν είναι ακριβώς έτσι και ο λόγος είναι οτι η σχέση τιμής απόδοσης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την προσδοκώμενη ικανότητα του εκδότη του ομολόγου να τηρήσει την συμφωνία που έχει  συνάψει, δηλαδή να πληρώσει το 2% ετησίως και στο τέλος της περιόδου. Για να το πούμε σχεδόν σοκαριστικά αλλά και πραγματικά, η αγορά προεξοφλεί ότι κάποια στιγμή η Ελλάδα σαν χώρα έχει μεγάλες πιθανότητες να αθετήσει τις συμφωνίες που έχει κάνει με τούς ομολογιούχους.
Γιατί μεταβάλλεται όμως το spread; Τι είναι αυτός ο όρος που έχει μπει έτσι στην ζωή μας μας και δημιουργεί αυτή την αναστάτωση.
Σε μία οικονομία που έχει το δικό της νόμισμα τα πράγματα εξελίσσονται πολύ διαφορετικά απ᾽οτι σε μια οικονομία που είναι σε μια νομισματική ένωση όπως η Ελληνική.
Σε μία οικονομία που έχει το δικαίωμα να τυπώσει το δικό της νόμισμα, η ισοτιμία του νομίσματος έναντι των πιο σκληρών νομισμάτων θα προσαρμοστεί άμεσα για να αποτυπώσει τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες. Με άλλα λόγια το νόμισμα θα υποτιμηθεί και έτσι θα μειωθεί η αγοραστική δύναμη των πολιτών της χώρας σε επίπεδο εισαγομένων προϊόντων τουλάχιστον, με πολύ απλά λόγια ο πληθωρισμός θα εκτιναχθεί σε δυσθεώρητα επίπεδα. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί ένα δύσκολο χρηματοοικονομικό περιβάλλον μέσοβραχυπρόθεσμα άλλα η οικονομία μακροχρόνια βρίσκει το δρόμο της καθώς η βαλβίδα ασφαλείας που ονομάζεται ισοτιμία απορροφά μεγάλο μέρος του σοκ.Βέβαια οφείλουμε να πούμε οτι για λόγους ευνόητους η παραπάνω ανάλυση είναι απλοϊκή χωρίς όμως αυτό να αφαιρεί κάποια ιδιαίτερη αξία από το μοντέλο μας.
Πηγαίνοντας ξανά πίσω στην περίπτωση της Ελλάδας αντιλαμβανόμαστε βεβαίως ότι αυτή η επιλογή δέν υπάρχει. Δεν υπάρχει  γιατί από το 2002 και μετά είμαστε κράτος μέλος μίας σκληρής νομισματικής ένωσης. Επιπρόσθετα η ισοτιμία του ευρώ έναντι  των άλλων ανεπτυγμένων νομισμάτων ισχυροποιήθηκε και έτσι μας "βοήθησε" να απωλέσουμε ακόμη περισσότερη ανταγωνιστικότητα. Στο παρακάτω σχήμα βλέπουμε πώς έχει επηρεαστεί η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου μετά την είσοδο μας στην Ευρωζώνη.
Ισοτιμία Ευρώ/Δολλαρίου και 
απώλεια ανταγωνιστικότητας 
Μπορεί σαν καταναλωτές να νιώθουμε όμορφα όταν πηγαίνουμε για Πρωτοχρονιά στην Νέα Υόρκη με την ισοτιμία ευρώ/δολαρίου στο 1.40 αλλά στήν οικονομία αυτό δημιουργεί φοβερά προβλήματα.
Για να αντιληφθούμε καλύτερα την αναλογία, όσο "όμορφα" νιώθουμε εμείς ότι είναι το 1,40 στην Νέα Υόρκη,  η όταν παραγγέλνομαι απο το Amazon, τόσο ακριβά νιώθει ένας Αμερικάνος στην Μύκονο, ή ένας Άγγλος καταναλωτής που ψωνίζει από το Harrod's ελληνικό παρθένο ελαιόλαδο. Βραχυχρόνια είμαστε καταναλωτές αλλά μακροχρόνια είμαστε πρωτίστως παραγωγοί και τέτοιες ισοτιμίες δεν βοηθού καθόλου το έργο μας.

Πίσω στο spread λοιπόν Αφόυ καταλήξαμε ότι η ισοτιμία όχι μόνο δεν μπορεί να αλλάξει αλλά λειτουργεί και είς βάρος μας, θα επιδιώξουμε να δούμε τι είναι αυτό που μπορεί να απορροφήσει ένα σόκ σε μία οικονομία αλλα και τι μπορεί να σημαίνει αλλα και ποιές μπορεί να είναι οι λύσεις .
Επιστρέφουμε στο spread λοιπόν και παραθέτουμε παρακάτω σχήμα με την εξέλιξη του δεκαετούς spread τα τελευταία 5 χρόνια.
Ιστορική εξέλιξη του spread Ελληνικου 10ετους ομολόγου
 έναντι του αντιστοίχου Γερμανικού


Βλέπουμε οτι κατά την διάρκεια του εύκολου παγκόσμιου χρήματος το spread είχε πολύ ομαλή και σταθερή πορεία στόν χρόνο στα επίπεδα του 0.30%. Δηλαδή αν το Γερμανικό 10ετές ομόλογο είχε απόδοση 4.00% το αντίστοιχης διάρκειας Ελληνικό είχε απόδοση 4.30%. Δηλαδή το περιθώριο κινδύνου για το Ελληνικό ομόλογο ηταν μόνο 0.30%. Ξαφνικά και το τέλος του 2009 το spread εκτινάχθηκε στα σημερινα, αδιανόητα επίπεδα. Οι λόγοι, λίγο πολύ γνωστοί και απο τήν αναρτηση μας ἡ σκιώδης δραχμή῾. Παρ᾽οτι ιστορικά και για λόγους που δεν ειναι απαραίτητα κακοι για μία οικονομία τα spreads μπορει να ανοίξουν προσωρινα-π.χ. μια βραχυχρόνια κρίση ρευστότητας- απο τον Νοέμβριο του 2009 για τη Ελλάδα ξεκίνησε η πραγματική εκτίναξη του spread σε επίπεδα πέρα αυτών που είναι μακροπρόθεσμα ῾λογικα῾, αυτό που περιγράφω εγώ ως ἁναστρέψιμο῾. Οι αποκαλύψεις οτι τα δεδομένα απο την Στατιστικη Υπηρεσία ηταν χαλκευμένα, το γεγονός οτι η κρίση μας βρήκε με ένα δημοσιονομικό έλλειμμα ρεκόρ- λές και η Φιλελεύθερη κυβέρνηση μας αποφάσισε να ξαναζωντανέψει τον Keynes!, Το οτι το χρέος ανέβηκε σε επίπεδα πέρα του 120% του ΑΕΠ- Το Βέλγιο για παράδειγμα ξεκίνησε με 130% το 2002 και σήμερα είναι στο 80%-, ο αποτυχημένος και άδικος φοροεισπρακτικός μηχανισμός, Το τερατώδες και διογκούμενο έλλειμα ισοζυγίου πληρωμών, Η Φρανκεσταινοειδης ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων μέσα απο το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών, Μία οικονομία που έχει ως αποκλειστικό πυλώνα στήριξης το εμπόριο φτηνών Κινέζικων προϊόντων με τεράστια περιθώρια κέρδους, και αλλα πολλα. 
 Μα θα ρωτήσει κάποιος εύλογα , ῾οι ξένοι κάτοχοι των Ελληνικών ομολόγων, δεν τα έβλεπαν αυτά χρόνια πριν;῾
Η απάντηση είναι ότι ναί μεν τα έβλεπαν, αλλά υπήρχε και αυτό που λέμε ενα story ανάπτυξης και ηγετικού ρόλου στα Βαλκάνια. Το σόκ ήρθε όταν εμέις οι ίδιοι παραδεχτήκαμε οτι αποτύχαμε και οτι επι της ουσίας τους κλέψαμε. 
Το μεγάλο ερώτημα πλέον είναι πως είναι δυνατόν να αναστραφεί αυτή η κατάσταση; 
Και η απάντηση είναι οτι μάλλον είναι πολύ δύσκολο.
Η εμπιστοσύνη στις αγορές χτίζεται με τα χρόνια και διαλύεται σε δευτερόλεπτα. Πως θα μπορέσει κάποιος να πείσει ξανά Ιάπωνες επενδυτές, η το ταμείο δασκάλων στο Τέξας να ξαναεπενδύσει σε Ελληνικά ομόλογα.
Έτσι και μετά απο όλα αυτά η λύση του Ευρωομολογου μοίαζει με μονόδρομο για την Ελλάδα του 2010. Για να έρθει όμως αυτή η λύση οι εταίροι μας απαιτούν γή και ύδωρ, απαιτούν να λύσουμε με ένα ραβδάκι όλα τα χρόνια προβλήματα σε μία νύχτα και να έχουμε μηδενικό έλλειμμα σε 3 χρόνια. Δυστυχώς θα πρέπει να πάψουμε να ζούμε με δανεικά και εντελώς ειρωνικά μία απο τις τρείς χώρες στον Κόσμο που το έχουν καταφέρει αυτό είναι η Δανία. 
Απο την Αθήνα της 16ης Νοεμβρίου 2010, και με μία δύσκολη ιγμορίτιδα, πολύ αντιβίωση, μετά απο μία μέρα χαμένη στούς διαδρόμους του Ὑγεία῾, καλή σας νύχτα. 

Κυριακή 14 Νοεμβρίου 2010

Μύκονο-Δημοτικές Εκλογές 2010- Habemus Papam


Σε μερικές ώρες η Μύκονος θα κληθεί να διαλέξει με ποιόν επικεφαλής συνδυασμό θα πορευτεί τα επόμενα τρεισήμισι  χρόνια. Ίσως τα πιο δύσκολα χρόνια για την χώρα μετά την μεταπολίτευση.  Θα είναι τρία δύσκολα χρόνια λόγω ακριβώς των συγκυριών αλλά και λόγω του διάσημου πλέον Καλλικράτη που απαιτεί πολύ διαφορετική προσέγγιση από την Δημαρχία από αυτή που ακολουθούνταν μέχρι σήμερα. Οι προκλήσεις είναι πολλές και για πρώτη φορά στην ιστορία ο νικηφόρος συνδυασμός  του νησιού θα πρέπει να σταματήσει αμέσως τους πανηγυρισμούς και να στρωθεί χωρίς καμία χρονοτριβή στην δουλειά. Οι λόγοι λίγο πολύ ευνόητοι. Ένα νησί περίπου 90 τετραγωνικών χιλιομέτρων διχασμένο και πολωμένο όσο πότε άλλοτε. Μία κοινωνία πρότυπο εργατικότητας, επιχειρηματικότητα και καινοτομίας χωρίς εμπειρία στην διαχείριση ανάλογων πολιτικών καταστάσεων- να θυμίσουμε ότι πριν 2 τετραετίες ο συνδυασμός Βερώνη είχε αναδειχτεί με 100% χωρίς αντίπαλο! - Μία οικονομία που δεν έχει αναπτύξει καθόλου διασπορά δραστηριοτήτων, στηριζόμενη εξ  ολοκλήρου στον Τουρισμό άμεσα η έμμεσα. Όλα αυτά σε μία χώρα που καρκινοβατεί μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας σε ένα εξαιρετικά αβέβαιο διεθνές περιβάλλον.
Όταν λοιπόν τελειώσουν οι πανηγυρισμοί θα πρέπει να αρχίσουν άμεσα οι διαδικασίες για τον Καλλικράτη. Ή Μύκονος έχει την ιδιαιτερότητα να κρατάει αρκετά δεδομένα από το προηγούμενο Status Quo λόγω των γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων της, και απ᾽ότι φαίνεται θα διατηρήσει αυτονομία και στον θεσμό των Δημοτικών επιχειρήσεων. Από την άλλη το νέο σύστημα διασφαλίζει αυξημένους και με μεγαλύτερη διασπορά πόρους αφού για πρώτη φορά ο Δήμος διατηρεί τις προηγούμενες πηγές χρηματοδότησης αλλά παράλληλα  δίνει και εναλλακτικές πηγές που για την Μύκονο είναι πολύτιμες.  Για πρώτη φορά στην Μύκονο προστίθεται σημαντικό μερίδιο χρηματοδότησης από κρατικούς φόρους και αυτοί είναι ΦΠΑ, φορολογία εισοδήματος, φόρος ακίνητης περιουσίας, κ.α. Τα ποσά δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητα. Ενδεικτικά να αναφέρω 20% του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, 12% των συνολικών εσόδων από ΦΠΑ και τέλος 50% από τον φόρο ακίνητης περιουσίας. Τα νούμερα όπως αντιλαμβάνεστε είναι χαοτικά στην περίπτωση της Μυκόνου.
Ο λόγος βέβαια που αυτό εφαρμόζεται στο καινούργιο σχέδιο είναι η διόρθωση της στρέβλωσης να εμφανίζονται Δήμοι με τεράστια ανοίγματα που είναι αδικαιολόγητα με βάση την οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα που λαμβάνει χώρα στα γεωγραφικά τους όρια.
Η παραπάνω εξέλιξη είναι πάρα πολύ σημαντική για το νησί γιατί η Μύκονος είναι από τούς αδικημένους δήμους του προηγούμενου συστήματος πού τελικά αποκτάει αυτό που δικαιούται από το καινούργιο. Ο βασικός λόγος που αυτό δέν συνέβαινε παλαιότερα είναι ότι η Μύκονος δέχεται δυσανάλογα μεγάλο αριθμό επισκεπτών κατά τους εξι τουριστικούς μήνες, σχεδόν δεκαπλάσιο του μόνιμου πληθυσμού αλλά επιδοτείται από το κρατικό κονδύλιο με βάση τον μόνιμο και καταγεγραμμένο πληθυσμό. Για να το πούμε απλά η χρήση των υποδομών του νησιού είναι δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με τα εισπραττόμενα κονδύλια. Αυτή η νέα εξέλιξη δεν μπορεί παρά να είναι ευχής έργο αλλά και μία ιστορική ευκαιρία για το νησί και βέβαια για τούς κάτοικους και επισκέπτες.
Το νέο λοιπόν Status Quo μπορεί να προσδώσει στην Μύκονο μία ιδιαίτερη δυναμική γιατί σε μια δύσκολη οικονομικά περίοδο θα μπορεί να διαχειρίζεται  σχετικά αυξημένα κονδύλια τα οποία και ο Δήμος θα μπορεί να διοχετεύσει σε παραγωγικούς και βέβαια κοινωνικούς σκοπούς, διορθώνοντας τις ανισορροπίες των προηγουμένων διαχειρίσεων. Με λίγα και απλά λόγια ο κάθε δημότης μετατρέπεται σε εν δυνάμει "μέτοχο" του νησιού αναλαμβάνοντας τις ευθύνες που προκύπτουν από την νέα εξέλιξη αλλά απολαμβάνοντας και τα οφέλη.
Γράφουμε λοιπόν παραπάνω ότι θα πρέπει άμεσα να σταματήσουν οι πανηγυρισμοί από ΟΠΟΙΟΝΔΗΠΟΤΕ συνδυασμό γιατί αυτή τη στιγμή , παραμονές των εκλογών, ο Δήμος Μυκόνου θα πρέπει να είναι έτοιμος να δεχτεί ένα ισχυρό σοκ αμέσως μετά τις εκλογές.
Το σοκ αυτό έρχεται γιατί ο Δήμος θα πρέπει να είναι έτοιμος σύντομα να δεχτεί το αυξημένο βάρος από τις νέες ευθύνες που θα έρθουν λόγο του συστήματος από άποψη επιτροπών, υπηρεσιών αλλά και υλικοτεχνικής υποδομής και όλα αυτά θα πρέπει να γίνουν εντός πολύ στενών χρονικών ορίων. Το επαναλαμβάνω και πάλι
Κάποιοι από εσάς μπορεί να γνωρίζουν ότι ήμουν υποψήφιος με τον συνδυασμό "Μυκονιάτικη Άνοιξη". Δεν πετύχαμε τους αντικειμενικούς σκοπούς του συνδυασμού μας. Εκ των υστέρων και παραμονές εξελίξεων για τον Δήμο μας, αυτό λίγη σημασία έχει.  Αυτό όμως που έχει σημασία είναι να καταλάβουν οι ψηφοφόροι που μας εμπιστεύθηκαν- αλλά και αυτοί που δέν μας εμπιστεύθηκαν- ότι η ευθύνη που μας δώσανε είναι πολύ μεγαλύτερη από τα στενά πλαίσια της "κατάληψης" της Δημαρχίας. Ούτως η άλλως η "κατάληψη" τέτοιου τύπου- που είναι αυτοσκοπός- μόνο με αρρωστημένη διαστροφή συγκρίνεται.
Είμαστε κοντά στην Μύκονο, παρακολουθούμε, προειδοποιούμε, κατευθύνουμε  και όποτε μας ζητηθεί προσφέρουμε.
Αυτό που την ώρα αυτή έχει μεγαλύτερη σημασία είναι η κυριολεκτική "συστράτευση" πίσω από τον Δήμο, ΌΠΟΙΟΣ και αν είναι ο Δήμαρχος από 1η Ιανουαρίου 2011.  Η "ατζέντα" είναι τεράστια και το έργο που πρέπει να γίνει για να είναι ο Δήμος απλώς "συμβατός" με τον Καλλικράτη είναι Τιτάνιο. Από εκεί και πέρα καταλαβαίνουμε όλοι,  πόση δουλειά χρειάζεται για να γίνει η Μύκονος ο Πρότυπος Δήμος που είναι και η μόνη θέση τής αξίζει.

Από Δευτέρα λοιπόν όλοι οι Μυκονιάτες ενωμένοι πίσω από τον Δήμο, να στηρίξουμε τον Δήμαρχο που θα προκύψει από τις σημερινές εκλογές, γιατί το έργο που πρέπει να γίνει άμεσα ξεπερνάει κάθε προσδοκία..... και η Μύκονος οφείλει σε όλο τον Κόσμο να ξεπεράσει κάθε προσδοκία
   

Σάββατο 13 Νοεμβρίου 2010

Η "σκιωδης δραχμη"- "The shadow drachma"-

Άκουσα τον Λουκά Παπαδήμο να περιγράφει πως η Ελληνική οικονομία απώλεσε περισσότερο απο 30% της ανταγωνιστικότητας της τα τελευταία 7 χρόνια και μου ήρθαν στον νού οι κατά καιρούς συζητήσεις μου με ανθρώπους της οικονομίας.
Της πραγματικής οικονομίας, άνθρωποι που επιχειρούν είτε ως επιχειρηματίες, είτε ως καταναλωτές. Πάντα πίστευα ότι η σκιώδης δραχμή είναι παρούσα. Δεν την βλέπεις, δεν την χρησιμοποιείς αλλά πάντα την αισθάνεσαι. Πώς την αισθάνεσαι ; Στις συναλλαγές σου . Οι τιμές ανέβαιναν με ρυθμό πέρα του ονομαστικού πληθωρισμού σε όλα τα αγαθά πρώτης ανάγκης η και πολυτελείας τα προηγούμενα έτη, και βέβαια θα συνεχίζουν να ανεβαίνουν παρότι διανύουμε μια άνευ προηγουμένου περίοδο ύφεσης. 
Να αναφέρω εδώ- πολύ βασικά, σχεδόν απλοϊκά- οτι οι τιμές μπορούν να ανέβουν -η και να πέσουν- από δυο μόνο λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι άνοδος από υπερβάλλουσα ζήτηση η αυτό που περιγράφουν οι οικονομολόγοι ως Demand Pull Inflation, ο δεύτερος λόγος είναι αύξηση του κόστους που αναγκαστικά μετακαλείται στον καταναλωτή και περιγράφεται ως  Cost Push inflation. Οποιοσδήποτε άλλος λόγος και να σας πούνε ότι επηρεάζει τις τιμές- αν το φιλοσοφήσετε- είναι λόγο του πρώτου η του δεύτερου λόγου  
Ας το δούμε όμως λίγο πιο τεχνοκρατικά. Η Ελλάδα μετά απο μια μικρή και ήσυχη περίοδο στο European Rotation Mechanism της επετράπη η είσοδο στην Ευρωζώνη το 2002. Η παραμονή της στο ERM κατά την ήσυχη αυτή περίοδο χωρίς προβλήματα, μας οδήγησε στο συμπέρασμα ότι η οικονομία μας πληροί τις τυπικές προϋποθέσεις για είσοδο σε μια σκληρή νομισματική ένωση και μας γέμισε αυτοπεποίθηση για το επερχόμενο μέλλον.  Παράλληλα όμως πραγματοποιήθηκε ένα χωρίς προηγούμενο πρόγραμμα υποδομών με αφορμή τούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 το οποίο χρηματοδοτήθηκε μέσω δανεισμού. Μέχρι εδώ, δηλαδή μέχρι και το τέλος των Ολυμπιακών αγώνων τα πράγματα κύλισαν ομαλά και χωρίς αποκλίσεις με το κράτος να κρατά έναν πολύ ενεργό ρόλο στην διαχείριση των πόρων και των υποδομών. Ο συνδυασμός της αυξημένης κρατικής δαπάνης, περιορισμένων ανθρωπίνων πόρων σε συνδυασμό με την έκρηξη του μη μισθολογικού κόστους εργασίας οδήγησε σε μια ταχεία αλλά ελεγχόμενη άνοδο των τιμών. Τα μεγάλα λάθη όμως, έγιναν  από εκεί και ύστερα. 
Οι Ολυμπιάδες, Μουντιάλ και άλλου είδους Mega-projects θεωρούνται παρακαταθήκη για το μέλλον. Δηλαδή δημιουργούν προϋποθέσεις ταχείας ανόδου του ΑΕΠ μέσω των υποδομών αλλά και το διεθνές άνοιγμα που δημιουργούν σε μία οικονομία. Παράλληλα δημιουργούν τις προϋποθέσεις για ολοένα και μικρότερη συμμετοχή του κράτους στην οικονομία. Με την προϋπόθεση ότι αυτά συμβαίνουν οι οικονομία περνάει σε ένα μεταβατικό στάδιο όπου το κράτος ολοένα μειώνει τις ανάγκες δανεισμού του και ο ιδιωτικός τομέας αναπληρώνει την συμμετοχή του κράτους στην οικονομία.
Από το 2004 και μετά είδαμε όμως και την ιδιωτική κατανάλωση αλλά και το κράτος να γιγαντώνονται. Αν θεωρήσουμε λοιπόν ότι αυτό είναι κάτι φυσιολογικό-ως και ζητούμενο προσδοκώμενο- για τον ιδιωτικό τομέα-μέχρι το όριο του "επιθυμητού" ρυθμού πληθωρισμού- σίγουρα είναι αφύσικο για τον δημόσιο -και ιδιαίτερα για έναν δημόσιο τομέα που την περίοδο αυτή διοικείται από μια αυτό προσδιορισμένη φιλελεύθερη παράταξη-.
Εδώ η κατάσταση της σκιώδους δραχμής περιπλέκεται ακόμη περισσότερο. Το κράτος βλέπετε δεν είναι υποχρεωμένο από κανένα νόμο η μέτοχο να είναι κερδοφόρο η έστω break-even, έτσι δημιουργείτε το επικίνδυνο μόρφωμα ενός κράτους που πληρώνεται, συναλλάσσεται και καταναλώνει σε ευρώ-μέσω δανεισμού για το ποσό του ελλείμματος τουλάχιστον- αλλά η παραγωγικότητα του είναι επιπέδου δραχμής  1980. Αρχίζουμε να βλέπουμε τώρα το πρόβλημα της σκιώδους δραχμής που κρύβεται καλά πίσω από το γυαλιστερό ευρώ. Έχουμε λοιπόν έναν ηρωικό ιδιωτικό τομέα του οποίου η πραγματική παραγωγικότητα ανεβαίνει συνέχεια και από τη άλλη έχουμε έναν αχανή δημόσιο τομέα με ανύπαρκτη παραγωγικότητα- και για το οποίο δεν ευθύνονται οι δημόσιοι υπάλληλοι-. Το κράτος Κρόνος λοιπόν είναι τεμπέλης αλλά δεν είναι και βλάκας. Έτσι λοιπόν η άσβεστη μανία του για επιβίωση το οδηγεί στο να πάρει χρήματα από αυτόν που θεωρεί ότι έχει. Έτσι λοιπόν στρέφεται με μανία στον ιδιωτικό τομέα μέσω εισφορών, φόρων και αύξησης του μη μισθολογικού κόστους για να χρηματοδοτήσει την γύμνια του. Με αυτό τον τρόπο μεγαλώνει ακόμη περισσότερο την προηγούμενη ανισορροπία και εκμηδενίζει οποιοδήποτε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έχει δημιουργηθεί στον ιδιωτικό τομέα, αφήνοντας τον στο έλεος του αμείλικτου πλέον διεθνούς ανταγωνισμού. Οι νέοι εργαζόμενοι παράλληλα αντιλαμβάνονται ότι έχουν μόνο να χάσουν αν εργασθούν στον ιδιωτικό τομέα και έχουμε μια ροή παραγωγικών δυνάμεων να κατευθύνεται προς ένα καθαρά αντιπαραγωγικό τομέα.

Πιθανές λύσεις λοιπόν είναι

  • Απελευθέρωση Επαγγελμάτων 
  • Σύνδεση μισθών δημοσίου τομέα με παραγωγικότητα-ιδιαίτερα στίς ΔΕΚΟ-
  •   Θεσμική και Συνταγματική κατοχύρωση δημοσιοοικονομικών στόχων
  • Άμεση μείωση του ελλείμματος με οτι συνέπειες αυτό έχει βραχυχρόνια
  • Μείωση φόρων σε εξαγωγικής κατεύθυνσης εταιρίες και αύξηση σε εισαγωγικής
  • Καθιέρωση των τριών κλιμάκων ΦΠΑ σε προιόντα 1ης, 2ης και 3ης ανάγκης
  • Ελάχιστη κρατική παρέμβαση του κράτους στην  αγορά και μόνο σε περιπτώσεις που η αγορά αποτυγχάνει
  • Συνταγματική καθιέρωση του Κράτους και της συνέχειας του μακριά από κομματικές ομήρειες 
  • Προσπάθεια μείωσης του ελλείμματος ισοζυγίου πληρωμών 
  • Μείωση στο ελάχιστο επιτρεπόμενο και δυνατό της έμμεσης φορολογίας- η έμμεση φορολογία είναι ένας παρωχημένος και άδικος θεσμός που κατά την διάρκεια εφαρμογής του είχε μη φοροεισπρακτικούς σκοπούς. Στόχος ήταν ο έλεγχος του πληθωρισμού σε περιόδους ραγδαίας αύξησης του ΑΕΠ, ecomonic stabilizer-
  • Κίνητρα σε επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών για εγκατάσταση στην χώρα, χρήση του υψηλού επιπέδου εργατικού δυναμικού  
  • Διακομματική συνταγματικά κατοχυρωμένη επιτροπή χάραξης πολίτικης και ελέγχου  στους τομείς, Οικονομίας, Άμυνας, Παιδείας και Εξωτερικής Πολιτικής
  • Δημιουργία κοιτίδας έρευνας και καινοτομίας και χάραξη πολιτικής για άμεση εμπορική αξιοποίηση 
  • Καθιέρωση Αγγλικής γλώσσας διδασκαλίας στα Πανεπιστήμια
  • Επαναδιαπραγμάτευση σημαντικών συμβάσεων π.χ. Αερολιμένας Αθηνών, το ακριβότερο αεροδρόμιο στην Ευρώπη και ταυτόχρονα μοναδική πύλη εισόδου στήν χώρα

αυτοδιαγνωστικές προδιαγραφές, απαιτεί επένδυση στην πραγματική γνώση που αποτελεί και την μόνη άμυνα στήν φοβία.

Πέμπτη 11 Νοεμβρίου 2010

Ο Κρονος και η σχεση του με την Οικονομια του 21ου αιωνα

Για τον ανυποψίαστο αναγνώστη η σχέση μεταξύ του Τιτάνα Κρόνου της Μυθολογίας και της σύγχρονης Ελληνικής πραγματικότητας δεν μπορεί να είναι πάρα μόνο ένα ακόμη πολιτικό λογύδριο του τύπου " Η Ελλάδα τρώει τα παιδιά της". Διαβάζοντας όμως τον μύθο του Τιτάνα ξανά, ξυπνάνε σκέψεις, κατεβαίνω στο υπόγειο και ψάχνω σημειώσεις από τα φοιτητικά μου χρόνια, μπαίνω στο wikipedia και διαπιστώνω ότι η σχέση του Κρόνου με την Ελληνική πραγματικότητα είναι ειρωνικά άρρηκτα δεμένη. Σαν να αστειεύονται οι Ελληνες πρόγονοι μας με αυτά που θα μας συνέβαιναν στο μέλλον, σαν να ήθελαν να προειδοποιήσουν....
Για όσους δεν έχουν διαβάσει τον Μύθο ο Κρόνος ήταν ο μικρότερος  ηλικιακά Τιτάνας αλλά ταυτόχρονα και ο πιο δολοπλόκος. Ενδεικτικά θα πω ότι ανέτρεψε τον ίδιο του τον πατέρα και βέβαια έχοντας πλήρη επίγνωση και για να αποφύγει το "οφθαλμός αντί οφθαλμού" κατάπινε τα ίδια τα παιδιά του-ευτυχώς δεν τα έτρωγε τουλάχιστον-.
Όλα αυτά ωραία, αλλά τι σχέση έχουν με τα δημοσιονομικά μας όμως.
Απευθείας......καμία. Εξετάζοντας την ιστορία της Ελλάδας τον 20ο αιώνα έφτασα στο συμπέρασμα ότι αυτό που συμβαίνει σήμερα σε ότι αφορά την Ελληνική οικονομία και σχέση με τον παραπάνω Μύθο έχει αλλά και θα μπορούσε να αποφευχθεί ακολουθώντας το πρότυπο του Δια-τελευταίο παιδί του Κρόνου και μοιραίο για αυτόν!-. Ξεκινάμε λοιπόν .


  • Κράτος και πολιτική
  • Οικονομία και πολιτική
  • Συνδικαλισμός και πολιτική
  • Πολίτης και πολιτική
  • Φοιτητής και πολιτική
  • Επιχειρήσεις και πολιτική
  • Στρατός και πολιτική
  • Τοπική Αυτοδιοίκηση και πολιτική
  • Θρήσκευμα και πολιτική
  • Πολιτισμός και πολιτική
  • ..........
  • ..........
  • ............

Το ιστιολόγιο αυτό θέλει να αποτελέσει εφαλτήριο για ένα Διδακτορικό που ποτέ δεν ήρθε. Δεν υπήρχαν οι πὀροι και το κόστος ευκαιρίας τότε πίστευα ότι ήταν πολύ υψηλό. 
Το σύνθημα που άνοιξε τους ασκούς είναι 12 χρόνια μετά το τρίτο έτος σπουδών η φράση που ακούγεται ακόμη στα αυτιά μου του Ιρλανδικής καταγωγής-Άλλη μια τραγική ειρωνεία η deja vu- καθηγητή μου Dr Patrick o Sullivan ...."Dimitri, we dont mix Economics with Politics or we get a disaster"

Καλό μας ταξίδι λοιπόν και όταν φοβάστε να θυμάστε...."Nothing in life is to be feared. It is only to be understood- Marie Currie-